Ηλεκτρονικά απόβλητα: Νέοι κανόνες στην Ε.Ε.

Ηλεκτρονικά απόβλητα: Νέοι κανόνες στην Ε.Ε.





Έχουν ξεκινήσει ήδη να ισχύουν βελτιωμένοι κανόνες όσον αφορά τη συγκέντρωση και την επεξεργασία των ηλεκτρονικών αποβλήτων. Τα ηλεκτρονικά απόβλητα (δηλαδή τα απόβλητα ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού, ΑΗΗΕ) αποτελούν μία από τις ταχύτερα αυξανόμενες ροές αποβλήτων, προσφέρουν δε σημαντικές ευκαιρίες από πλευράς διάθεσης δευτερογενών πρώτων υλών στην αγορά. Η συστηματική συγκέντρωση και ορθή επεξεργασία αποτελεί προϋπόθεση<…>
για να ανακυκλώνονται ύλες όπως ο χρυσός, ο άργυρος, ο χαλκός και τα σπάνια μέταλλα που χρησιμοποιούνται σε συσκευές τηλεόρασης, επιτραπέζιους υπολογιστές και κινητά τηλέφωνα. Η νέα οδηγία συνιστά σαφές βήμα προόδου σε θέματα προστασίας του περιβάλλοντος, δίνει δε μείζονα ώθηση στην αποδοτικότητα των πόρων στην Ευρώπη.
Ο αρμόδιος Επίτροπος για το περιβάλλον δήλωσε τα εξής: «Στους σημερινούς καιρούς οικονομικής αναστάτωσης και ανόδου των τιμών πρώτων υλών, η αποδοτικότητα των πόρων αποτελεί σημείο σύμπτωσης των ωφελειών για το περιβάλλον και των ευκαιριών οικονομικής μεγέθυνσης σε καινοτόμους τομείς. Τώρα πλέον χρειάζεται να ανοίξουμε νέους διαύλους συλλογής για ηλεκτρονικά απόβλητα και να βελτιώσουμε την αποτελεσματικότητα εκείνων που υπάρχουν ήδη. Παροτρύνω τα κράτη μέλη να εκπληρώσουν τους νέους αυτούς στόχους ήδη πριν από την επίσημη χρονική προθεσμία».
Η οδηγία που αρχίζει που ισχύει ήδη καθιερώνει ως στόχο συλλογής το 45 % του πωλούμενου ηλεκτρονικού εξοπλισμού, ποσοστό που θα εφαρμόζεται από το 2016, και ως δεύτερο βήμα, από το 2019, στόχο 65 % του πωλούμενου εξοπλισμού, ή το 85 % των παραγόμενων ηλεκτρονικών αποβλήτων. Τα κράτη μέλη θα μπορούν να διαλέξουν με ποιο από τους δύο ανωτέρω ισοδύναμους τρόπους θα μετρούν τον στόχο για τον οποίο επιθυμούν να δίνουν αναφορά. Από το έτος 2018, η οδηγία θα επεκταθεί από το τρέχον περιορισμένο πεδίο εφαρμογής της στις πάσης φύσεως κατηγορίες ηλεκτρονικών αποβλήτων, αλλά για την επέκταση αυτή θα εκπονηθεί προηγουμένως εκτίμηση επιπτώσεων.
Η οδηγία προσφέρει στα κράτη μέλη τα εργαλεία για να καταπολεμούν αποτελεσματικότερα την παράνομη εξαγωγή αποβλήτων. Τα παράνομα φορτία ΑΗΗΕ αποτελούν σοβαρό πρόβλημα, ειδικώς όταν παρουσιάζονται μεταμφιεσμένα ως νόμιμα φορτία χρησιμοποιημένου εξοπλισμού ώστε να παρακάμπτονται οι ενωσιακοί κανόνες που διέπουν την επεξεργασία αποβλήτων. Με τη νέα οδηγία οι εξαγωγείς θα είναι υποχρεωμένοι να δοκιμάζουν κατά πόσο λειτουργεί ή όχι ο εξοπλισμός και να προσκομίζουν έγγραφα σχετικά με τη φύση φορτίων για τα οποία θα μπορούσε να υπάρξει η υποψία ότι είναι παράνομα.
Μια άλλη αναμενόμενη βελτίωση είναι η μείωση των διοικητικών εμποδίων μέσω της εναρμόνισης των εθνικών απαιτήσεων καταχώρισης σε μητρώα και αναφοράς. Τώρα πλέον θα ευθυγραμμιστούν καλύτερα οι απαιτήσεις των μητρώων που τηρούν τα κράτη μέλη για τους παραγωγούς ηλε-αποβλήτων.
Σήμερα, μόλις το ένα τρίτο των αποβλήτων ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού στην ΕΕ υποβάλλεται σε χωριστή συγκέντρωση στο πλαίσιο του τεκμηριωμένου συστήματος. Ο ισχύων ενωσιακός στόχος συλλογής είναι κατά κεφαλή 4 kg ΑΗΗΕ, που αντιπροσωπεύει περίπου 2 εκατομμύρια τόνους κατ’ έτος, από τα 10 περίπου εκατομμύρια τόνους ΑΗΗΕ που παράγονται ετησίως στην ΕΕ. Έως το 2020 εκτιμάται ότι ο όγκος ΑΗΗΕ θα αυξηθεί σε 12 εκατομμύρια τόνους. Ο τελικός στόχος της νέας οδηγίας, ένα φιλόδοξο ποσοστό 85% των πάσης φύσεως παραγόμενων ΑΗΗΕ, θα διασφαλίσει ότι το 2020 θα συγκεντρώνονται με χωριστό σύστημα στην ΕΕ γύρω στα 10 εκατομμύρια τόνοι ή πάνω-κάτω 20kg κατά κεφαλή.
Επόμενα βήματα
Το αργότερο έως τις 14 Φεβρουαρίου 2014, τα κράτη μέλη θα πρέπει να τροποποιήσουν την ισχύουσα νομοθεσία τους σχετικά με τα ΑΗΗΕ, και να την ευθυγραμμίσουν με τη νέα οδηγία και τους νέους στόχους. Τότε οι καταναλωτές θα μπορούν να επιστρέφουν τα μικρού μεγέθους ηλεκτρονικά απόβλητα στα μεγάλα καταστήματα λιανικής, εκτός αν οι ισχύοντες εναλλακτικοί μηχανισμοί αποδεικνύεται ότι είναι τουλάχιστον εξίσου αποτελεσματικοί.
Από την ημέρα που η οδηγία θα ενσωματωθεί στο εθνικό δίκαιο και μετά, για όσα φορτία χρησιμοποιημένου εξοπλισμού υπάρχει υποψία ότι πρόκειται για παράνομα φορτία αποβλήτων θα ισχύει αναστροφή του βάρους της απόδειξης ότι είναι νόμιμα.
Από το έτος 2016 και μετά, τα κράτη μέλη θα υποχρεούνται να διασφαλίζουν ότι συγκεντρώνεται ποσοστό 45 % του πωλούμενου σε εκάστη χώρα ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού.
Από το έτος 2018 και μετά, διευρύνεται το πεδίο εφαρμογής της οδηγίας από τις σημερινές κατηγορίες στον πάσης φύσεως ηλεκτρικό και ηλεκτρονικό εξοπλισμό.
Από το έτος 2019 και μετά, ο στόχος συγκέντρωσης αυξάνεται στο 65 % του πωλούμενου ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού ή θα ισχύει το εναλλακτικό μέτρο του ποσοστού 85 % των δημιουργούμενων ΑΗΗΕ.
Θα επιτρέπεται σε ορισμένα κράτη μέλη να αποκλίνουν από τους νέους στόχους για περιορισμένο χρονικό διάστημα, εφόσον αυτό δικαιολογείται από έλλειψη της αναγκαίας υποδομής ή από χαμηλά επίπεδα κατανάλωσης ηλεκτρονικού εξοπλισμού. Η Επιτροπή θα χρησιμοποιήσει τις εξουσίες που τις παραχωρούνται στη νέα οδηγία για να εναρμονίσει τη συχνότητα αναφοράς ποσοτήτων από τους παραγωγούς στα εθνικά μητρώα, όπως και την τυποποιημένη μορφή για την καταχώριση και αναφορά. Η Επιτροπή θα επανεξετάσει ορισμένες αλλαγές που έχουν συμφωνηθεί με τη νέα οδηγία, για παράδειγμα όσον αφορά το πεδίο εφαρμογής, ώστε να εντοπίσει τυχόν ανεπιθύμητες επενέργειες.

Πηγή: tro-ma-ktiko.blogspot.gr